Kurumsal Yönetim
Dode Fam Endüstriyel Şirketi (Sadaf), bilgiye dayalı bir şirket olarak, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’nün (OECD) 6 ilkesini uygulayarak; genel hükümleri uygulamaya başlamıştır bunların arasında gerekli özel komitelerinin oluşturulması, belirli tüzüklerin düzenlenmesi vb değinebiliriz.
Kurumsal yönetimin, hissedarlar, yönetim kurulu üyeleri ve şirket yönetimi arasındaki ilişkileri tanımlayan ve şirketin performansında etki bırakan bir takım yöntemler olduğunu belirtmekte fayda var.
Aslında; Kurumsal yönetim, şirketin hedeflerinin, bu hedeflere ulaşma araçlarının ve şirket performansına gözetmenlik yönteminin belirlendiği bir yapı sunar.
Kurumsal yönetimin altı ilkesi:
1. Etkili kurumsal yönetimin uygulanması için gerekli altyapının oluşturulması
2. Ana ve alt hissedarların haklarının korunması
3. Tüm hissedarlara eşit davranmak
4. Kurumsal yönetimde paydaşların rolüne dikkat etmek
5. Bilgilerin şeffafiyeti ve açıklanması
6. Yönetim kurulu sorumluluklarının belirlenmesi
Kurumsal yönetim kuralları nedir?
Kurumsal yönetim yönergesi nedir?sorusuna yanıtta ise kurumsal yönetim ve borsa yayıncılıktan hangi kasıt olduğu açıklığa kavuşturulmalıdır ayrıca Aralık 2022 yılının yetkili kurumlara iletilen Menkul Kıymetler ve Borsalar Kurumu’na kayıtlı yayıncıların kurumsal yönetim yönetmeliğinin 2. ve 3. maddeleri ve bunun akabininde 2018 yılı yönetmeliği iptal edildi.
Kurumsal yönetimin amacı, yönetici, yönetim kurulu, hissedarlar ve diğer paydaşlar dahil olmak üzere şirket üyeleri arasında oluşan iletişimlerdir ve bu bir yapının oluşmasına neden olmaktadır ,bu oluşan yapının yardımıyla ve onu bir araç olarak kullanarak şirket hedeflerine erişme ve performansını izleme yönünde adımlar atılabilir.
Aslında kurumsal yönetim, şirketin sürdürülebilir performansının büyümesine, gelişmesine ve her açıdan mükemmel olmasına neden olan aşamalı ve sistematik bir süreçtir.
Borsa yayıncılarından kasıt, hisse senetleri borsada kabul edilmiş şirketlerdir bu şirketleri codal.ir kapsamlı yayıncı sistemi sitesinde sembolüyle arayıp durumlarını izleyerek borsaya kabul edildiklerini görebilirsiniz.
Kurumsal yönetim yönetmeliği başlığına göre: “Yatırımcıların haklarını korumak , ihlalleri önlemek, şeffaf ve adil bir menkul kıymetler piyasasının düzenlenmesi ve geliştirilmesi doğrultusunda, İran İslam Cumhuriyeti Menkul Kıymetler Piyasası Kanunu’nun (2004 onaylı) 7’nci maddesinin 2, 8, 11 ve 18’inci fıkralarına göre; kurumsal yönetim kuralları,… onaylandı.”
Yönergenin ikinci bölümünün 2. maddesinde sırasıyla şöyle belirtilmiştir: “Kurumsal yönetim ilkelerinin hedefi, kurumsal yönetimin etkinliğini, verimliliği, sürdürülebilir büyüme ve şirketin finansal istikrarını desteklemek amaçlı kurumsal yönetime ilişkin yasal, düzenleyici ve kurumsal çerçeveyi değerlendirmede ve iyileştirmede yardımcı olmaktır.
Aynı yönergenin 3. maddesinde de denildiği üzere: “Yönetim kurulu, bu yönergede açıklanan kurumsal yönetim ilkelerinin gerçekleşmesi konusunda makul güvenceyi sağlamak için etkin mekanizmaların oluşturulması, sürdürülmesi ve güçlendirilmesi konusunda harekete geçmek zorundadır.Bu amaçla uygulananların detayları ayrı bir başlık halinde yönetim kurulu faaliyet raporunda yansıtılması ve olağan genel kurul toplantısında pay sahiplerine sunulmalıdır.
Makalenin ikinci ve üçüncü paragraflarına ve adı geçen konulara göre kurumsal yönetim ilkelerin neler olduğu sorusuna yanıtta;
Kurumsal yönetim yönergelerinin, borsa kuruluşu tarafından borsa yayıncıları ve bu kuruluşun güvenilir denetim kuruluşları için onaylanan ve iletilen bir yönerge olduğunu söylemek gerekmektedir.
Bundan amaç, yatırımcıların haklarını korumak ve ihlalleri önlemek, ayrıca kurumsal yönetim ilkelerinin yasal, düzenleyici ve kurumsal çerçevesini değerlendirmede ve iyileştirmede politika yapıcılara yardımcı olmaktır böylelikle hem yatırımcıların hakları korunur hem borsa yayıncıları en yüksek verimliliğe ulaşır ve menkul kıymetler piyasası şeffaf ve adil olur.
Kuruluşlar için kurumsal yönetim yönergelerinin kullanım avantajları Kurumsal yönetim yönergelerine uymak, şirket sahipleri ve yöneticilerine aşağıdaki avantajları sağlamaktadır:
- Organizasyondaki riski azaltmak ve risk yönetimine yardımcı olmak
- Kuruluşun hayatta kalmasına yardımcı olmak
- Birleşme, mülkiyet ve ticari ortaklıklara yardımcı olmak
- Finans ve yatırım piyasalarına erişimin iyileştirilmesi
- Ticari stratejilerin platformunu sağlamak
- 6. Mülkiyetin aktarılması ve sermayenin diğer şirketlere ve bireylere aktarılması için platform sağlamak
Hissedarlar için kurumsal yönetim ilkelerini kullanmanın avantajları
***
Kurumsal yönetim, borsada işlem gören ve borsa ötesi şirketlerin hissedarları için de aşağıdaki avantajlara sahiptir:
- 1. Müdürler ve şirketlerin performansının gözetim sürecinin kolaylaştırılması
- 2. Hissedarların yatırım güvenliğinin garantilenmesi
- 3. Yönetim kurulu için finansman motivasyonun sağlanması
- Finansal faydaların takip edilmesi ve ulaşılmasına yardımcı olmak
- 5. Şirketin finansal kararları ve olaylarına gözetimin kolaylaştırılması
***
Kurumsal yönetim kuralları ve yönergeleri
Kurumsal yönetim ile ilgili en önemli düzenleme ve yönergelerden bazıları aşağıdaki gibidir:
Kurumsal yönetim ilkelerinin ikinci bölümüne istinaden, şirketin etkin bir kurumsal yönetim çerçevesine sahip olması gerekmektedir; Pay sahiplerinin haklarını korumalı ve onlara eşit davranmalıdır ve böylelikle pay sahiplerinin haklarını koruyup haklarını kullanmalarını kolaylaştırmalıdır, yararlanıcıların haklarına saygı göstermelidir; Kurumsal yönetim çerçevesi aracılığıyla yatırım zinciri boyunca net teşvikler yaratmalıdır, ayrıca kurumsal yönetim, borsa katılımcılarının iyi kurumsal yönetime katkıda bulunmaları için bir platform sağlamıştır.
Kurumsal yönetim, kurumsal yönetim ilke ve mekanizmalarının bağlı kurumsal yönetimlerde de doğru bir şekilde dikkate alındığı konusunda ve mali ve operasyonel konular ile nakit akışları da dahil olmak üzere şirketle ilgili tüm önemli konuların zamanında ve doğru şekilde kamuya açıklanması konusunda güven oluşturmalıdır
Bu doğrultuda, şirket, yönetmeliğin 39. Maddesindeki yapılan harcamaları açıklamaya ve yönetim kurulunun faaliyet raporunu açıklayıcı bir şekilde sunmaya yükümlü olmuştur؛
Kurumsal yönetim, bağlı ortaklıklarda kurumsal yönetim ilke ve mekanizmalarının doğru bir şekilde takip edilmesini ve finansal ve operasyonel konular ile şirketle ilgili tüm önemli konuların, zamanında ve doğru nakit akışlarının kamuya açıklanmasını sağlamalıdır. Bu kapsamda, yönetmeliğin 39’uncu maddesinde, şirketin olağan genel kurul toplantısında giderleri açıklaması ve yönetim kurulunun faaliyetlerini yorumlayıcı rapor yoluyla raporlaması gerektiği;
- 7. Maddenin 4. fıkrası ve ayrıca 5. fıkrasına istinaden yönetim kurulu, yetkili yasal otoriteler tarafından seçilen resmi bilirkişinin raporunu ilgili kişilerle yapılan önemli işlemlerde,’’Maddi duran varlıklar, maddi olmayan varlıklar ve yatırımlar” alanında kullanmaya yükümlüdür ve işlemin konusu, fiyatı, fiyat belirleme süreci ve işlemin ilişkisiz kişilerle yapılmama nedenleri de dahil olmak üzere işlemlerin ayrıntılarını derhal kamuya açıklamalıdır؛
Önceki paragraph doğrultusunda ve kurumsal Yönetim yönergelerinin 7.maddesinin 5. fıkrasına istinaden, denetim kurulun adillik, tam açıklama ve paydaş müdürün oylamaya katılmaması gibi konular hakkında görüş vermesi gerekmektedir
Kurumsal yönetim yönerge konuları ve düzenlemelerinin oldukça kapsamlı olduğundan , ileride yönerge metninin pdf indirme dosyası yer alacaktır.